Gedetermineerd, geplukt, gedroogd, geplakt en voorzien van een etiket.
Zoiets, maal vijfentwintig.
Leest vlot, maar ik kan u verzekeren dat de praktijk iets minder simpel was.
Voor de opleiding herborist is een herbarium vereist, met 25 planten. Gedroogd, of als foto. Pas op, dat fotograferen lijkt minder werk, maar ook daar moesten de planten geplukt en tegen een witte achtergrond gefotografeerd worden, met alle determinatiekenmerken duidelijk in beeld. Ahum.
Dan zou man des huizes misschien beter eerst deze film- en fototafel maken voor mij!
Ik bedacht vorig schooljaar dat vooruitziende vrouwen hier misschien wel noodzakelijk waren, en plukte en droogde veel van wat op mijn weg kwam. In het vroege voorjaar bloeiden de Winterpostelein, Sneeuwklokjes en Vingerhelmbloemen. Gelukkig geraakten ze toen tussen telefoonboeken, want nu vind je zoiets niet. (deadline is eind oktober)
Op familieweekend in de Ardennen trok ik tijd uit voor een wandelingetje met schoonzusje, en kwam terug met een vijftal soorten. Ook op de wandeling de dag ervoor, met de niet-mountainbikende familieleden, vond ik een interessant plantje. Eéntje dat ik nog nooit gezien had, en aan de hand van wat opzoekwerk nu ken als Paarbladig goudveil.
Daarna lag het een beetje stil.
Het schooljaar begon, de nazomer was prachtig, en ik dacht dikwijls dat ik dàt en dàt en dàt plantje dat ik hier en daar en ginds gezien had ook nog wel eens, ooit, kon gaan plukken. Tijd zat, keuze te over.
En toen kwam de klepelmaaier.
Alles weg. niks geen toffe kleurtjes meer langs de lokale bermen.
Ik besloot om al wat te beginnen plakken en etiketten te maken. Dan tellen, en kijken hoe en waar aanvulling te oogsten viel.
Stel dat je ooit zo gek bent om ook aan een herbarium te beginnen: lees eerst verder dan.
Enkele bloemen reageren met lijm, en zorgen voor fluoroze vlekken.
-2. Pinksterbloem en Kamille zijn zo van die tofferds. (Toen ik doorhad dat dit exemplaar om zeep was deed ik ook niet veel moeite meer om het mooi op te kleven. De definitieve versie is veel netter!)
Anderen krijg je met geen mogelijkheden mooi plat gedroogd.
-2. Heelblaadjes en Smeerwortel vielen ook af.
Sommigen zien er bedrieglijk eenvoudig uit. Tot je er een flora bijneemt, en ziet dat het witte bloemje dat je al heel je leven “muur” noemt, Bosmuur of Vogelmuur of Heggenvogelmuur kan zijn. Idem bij Ereprijs, Boterbloem en Vergeet-mij-nietje. Perzikkruid of Adderwortel?
-4. De muur is zeker Bosmuur, de anderen kon ik niet echt voor 100% zeker determineren, ook omdat ze al zo lang gedroogd zijn en sommige kenmerkende dingen aan de hand van de vruchtjes bepaald worden.
De flora waarop we ons moeten baseren is Heukels’ 23ste druk. Die gaat over Nederland, maar is natuurlijk ook zeer bruikbaar voor hier. Tenzij je Daslook in je herbarium wil plakken.
-1. Beschermd. In Nederland dus, hier niet. Maar het boek telt. Geen paniek, ik pikte het niet uit het Hallerbos, maar plukte het in eigen tuin, waar het onkruidallures heeft. Ook plukken voor je weet welk plantje het is, is geen goed idee. Sinds ik dat deed, weet ik dat alle klokjes beschermd zijn. ’t Was nochtans een héél schoontje, en er groeiden er (gelukkig!) massa’s van.
Negen stuks die niet gebruikt zouden worden.
Er zat niks anders op dan een zeer grondige zoektocht, en een versneld droogproces.
Gelukkig hebben we hier vlakbij het overstromingsbekken van de Molenbeek, en in het waskot een strijkijzer.
Missie meer dan geslaagd, ik kon zelfs nog enkele netjes gedroogde exemplaren doorgeven aan klasgenoten met nog uitgesprokener uitstelgedrag. Dat die zelfs bestaan: makes me happy.
Het plakken was een geduldwerkje, het maken van de etiketjes wat spielerei en opzoekwerk. Ik zocht voor elk plantje een botanische tekening en zette die mee op het etiket. Aan de hand van de flora moest de volledige wetenschappelijke naam gecontroleerd worden, en ook de familie waar de plant bij hoort.
De tofste in heel de verzameling vind ik deze, al was het maar omdat ik er nog nooit van gehoord had, en dat plantje zomaar ineens mooi stond te wezen in onze border. In gezelschap van soortgenoten, dat spreekt, anders zou ik het niet geplukt hebben.
Alles zit in een ouderwetse tekenmap met linten, een stuk handgeschept papier met “HERBARIUM” op gekalligrafeerd (danku Vake!) en opgesmukt met gedroogde bloemen kleeft op de voorzijde. Foto volgt als ik mijn werk terugheb, stomweg vergeten.
De nummering is in potlood, want eigenlijk vind ik dit wel echt leuk om te doen, en wil ik kunnen bijvoegen.
Mijn doel (zeerlangetermijnplanning, dat spreekt) is om van alle planten in onze tuin zo’n blad te hebben. Beginnen met de gecultiveerde, dat zal al werk genoeg zijn, en dan mogelijk alle “onkruidjes” er bij. Aan de hand daarvan wil ik misschien ook wel een soort rubriekje “wat groeit er in deze border” maken.
Oudste zoon vond het alvast een tof idee, en gaf de suggestie om achteraf het herbarium met de hand in te binden. Dat zien we dan wel weer, eerst kijken hoe ver we geraken.
Gisteren gaf ik mijn map af. Ik dacht dat de docent er even in zou kijken, zien dat het goed was, en punten geven. Nee! Hij neemt ze mee naar huis, en is blijkbaar van plan om met een loep en flora erbij te controleren of alles juist is.
Hij zei al wel dat het er zeer netjes uit zag.
Ik hoop nu maar dat daar geen kinders met vette pollekes rondlopen, dat er geen vuile ontbijttafels zijn waar die map op belandt, dat hij geen koffie met cake consumeert terwijl hij er mee bezig is en dat hij door heeft dat dat beschermend blad vooraan er niet voor niks over hangt…
40 kaarsjes. Jongste mag er 14 uitblazen, voor 
Het huis van Tante Alice 